BYD Yatırımı ile Türkiye Kauçuk Sektöründe Beklentiler Artıyor
BYD Yatırımı ile Türkiye Kauçuk Sektöründe Beklentiler Artıyor
Çinli BYD’nin Türkiye’deki yatırımı, kauçuk sektörünü heyecanlandırıyor. Dış pazarlarda rekabet gücünü kaybeden Türkiye kauçuk sektörü, 2024'te ihraç birim fiyatında %5’e yakın bir kayıp yaşadı. Ancak, BYD’nin Türkiye’de yapacağı yatırımla birlikte iç pazarda bir hareketlilik bekleniyor.
Kauçuk, savunma sanayi, otomotiv, inşaat makineleri, medikal, tarım ve hayvancılık gibi birçok sektörde geniş bir kullanım alanına sahip. Elektrikli araç yatırımlarıyla büyüyen bu alan, dünya kauçuk pazarının 50 milyar doların üzerinde bir ticaret hacmi yaratmasını sağlıyor. Türkiye’de ise 6,5-7 milyar dolarlık bir kauçuk pazarı bulunuyor.
İç Pazar ve Tedarik Fırsatları
Türkiye kauçuk sektörü, 2 binden fazla firmanın faaliyet gösterdiği bir yapıdadır. Bu sektör, ağırlıklı olarak ihracata çalışıyor. Kauçuk Derneği Başkanı Özcan Doğu Kaya, BYD’nin iç pazardan tedarik etmesi durumunda bu yapının değişebileceğini belirtiyor. Talep olması halinde sektör kapasitesinin bunu karşılayabileceğini ifade ediyor.
Kaya, BYD’ye Türkiye’den metal, plastik ve kauçuk aksamlar gibi ara mamul tedarik etme potansiyelinin önemli olduğunu vurguluyor. Yerli tedarik şartlarının yüksek oranda olduğunu duyduklarını belirten Kaya, otomotiv sektörüne çalışan firmaların listesinin BYD’ye gönderildiğini aktarıyor.
İhracat ve Pazar Dinamikleri
Türkiye kauçuk sektörünün direkt ihracatı 4 milyar doları buluyor. Avrupa’dan sonra hacimsel olarak ikinci büyük üretici konumundadır. Kaya, otomotiv ve beyaz eşya gibi ürünlerle dolaylı yapılan ihracatın da eklenmesiyle bu rakamın daha da yükselebileceğini belirtiyor.
2024’te sektör ihracatında bir daralma yaşandığını ifade eden Kaya, Türkiye’nin önemli bir üretici ve ihracatçı olduğunu ancak katma değer, AR-GE ve markalaşma konularında yeterli seviyede olmadığını kaydediyor. Bu durum, yüksek üretim hacminden devam etmek zorunda kalmalarına neden oluyor.
Hammaddede İthalat Bağımlılığı
Türkiye’de kauçuk hammaddesi üretilmediği için sektör, hammaddede %98-99 ithalata bağımlıdır. Kaya, 2024'te işçilik, hammadde ve finansman maliyetlerinin arttığını belirtiyor. Maliyetlerin artmasına rağmen satış birim fiyatlarının düşmesi, karlılıkların düştüğünü gösteriyor.
İthalatın hammadde birim fiyatlarında artış olduğunu ifade eden Kaya, ürettikleri ürünlerin ihraç birim fiyatını istedikleri seviyede artırmakta zorlandıklarını belirtiyor. Kauçuk sektörünün araç lastikleri ve araç dışı olarak ikiye ayrıldığını, lastik dışı alanda birim fiyatlarının yaklaşık 6 dolar olduğunu aktarıyor.
Avrupa'daki Durgunluk ve Gelecek Beklentileri
Türk kauçuk sektörünün ihracatının %65’inin Avrupa’ya, özellikle Almanya’ya yapıldığını belirten Kaya, Avrupa otomotiv sektöründe büyük bir durağanlık yaşandığını ifade ediyor. Bu yavaşlamanın 2025’te sektörü olumsuz etkileyeceğini düşünüyor.
Kaya, otomotiv üretiminde Çin’in hızlı ilerlediğini belirtiyor. Türkiye’den Çin pazarına girmek oldukça zor. Kauçuk ürünleri gibi ürünlerde bu pazarda başarılı olmanın zorluğuna dikkat çekiyor.
2025'teki Belirsizlikler
Doğu Kaya, 2025’te sektörü nelerin beklediğine dair yorumlarını paylaşıyor. Trump’ın politikalarının etkisinin büyük olduğunu belirtiyor. Üretim kısmen Hindistan’a kayarken, bir kısmının Türkiye’ye kaydırılıp kaydırılmayacağı belirsizliğini koruyor.
Kaya, Türk firmaların bu dönemde potansiyel yaratmak zorunda olduğunu vurguluyor. Kauçuk sektöründe rotasını değiştirmeyen firmaların 2025’te zorlanacağını ifade ediyor.
Kriz Dönemlerinin Etkileri
Kaya, jeopolitik ve politik engellerin yanı sıra mevzuatsal sıkıntılar nedeniyle zor bir dönem yaşandığını belirtiyor. Ancak, kriz dönemlerinin her zaman kötü olmadığını, verimsizlerin elenmesinin faydalı olabileceğini ifade ediyor.
Endişesi, gerçekten verimsizlerin mi elendiği yoksa farklı sebeplerle elenen firmaların olup olmadığıdır. Bu durum, sektörün geleceği açısından önemli bir tartışma konusudur.